نحوه تغییر نام و نام خانوادگی

برابر ماده ۲۰ قانون ثبت احوال کشور : 

– انتخاب نام با اعلام کننده است ، برای نام گذاری یک نام ساده یا مرکب ( حسین ، محمد مهدی ، و مانند آن ) که عرفاً یک نام محسوب می شود انتخاب خواهد شد.

– انتخاب نامهائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می‌گردد و همچنین عناوین و القاب و نامهای زننده و مستهجن یا نامتناسب با جنس ممنوع است .

– تشخیص نامهای ممنوع با شورایعالی ثبت احوال می باشد و این شورا نمونه های آن را تعیین و به سازمان اعلام میکند .

– انتخاب نام در مورد اقلیت های دینی شناخته شده در قانون اساسی تابع زبان و فرهنگ دینی آنان است .

– ذکر سیادت در اسناد سجلی ساداتی که سیادت آنان در اسناد سجلی پدر و یا جد پدری مندرج باشد و یا سیادت آنان با دلائل شرعی ثابت گردد الزامی است ، مگر کسانیکه خود را سید ندانند و یا عدم سیادت آنان شرعاً احراز شود .

نامهای قابل تغییر به شرح ذیل می باشد :

به موجب ماده ۲۰ قانون ثبت احوال و تبصره های آن انتخاب نامهای زیر ممنوع و دارندگان آنها می توانند با رعایت مقررات مربوطه نسبت به تغییر آن اقدام نمایند .

۱ – نامهائی که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی می گردد .مانند : ” عبدالات ، عبدالعزی “

( لات و عزی نام دو بت در مکه معظمه دوران قبل از اسلام است )

۲ – اسامی مرکبی که عرفا” یک نام محسوب نمی شوند ( اسامی مرکب ناموزون )

مانند : ” سعید بهزاد ، شهره فاطمه ، حسین معروف به کامبیز و ….”

۳ – عناوین – اعم از عناوین لشکری و یا کشوری و یا ترکیبی از اسم و عنوان .مانند : ” سروان ، سرتیپ ، دکتر ، شهردار و یا سروان محمد و و شهردار علی “

۴ – القاب – اعم از ساده و مرکب . مانند : ” ملک الدوله ، خان ، یا شوکت الملک ، حاجیه سلطان و سلطانعلی “

۵ – اسامی زننده و مستهجن – زننده و مستهجن آندسته از نامهائی است که بر حسب زمان ، مکان یا مورد بدلایل و جهات زیر برای دارنده آن زننده و مستهجن باشد و مراتب به تأیید شورایعالی برسد .

۵ – ۱ – نامهائیکه معرف صفات مذموم و مغایر با ارزشهای والای انسانی است .

مانند : گرگ ، قوچی و ….”

۵ – ۲ – نامهائیکه با عرف و فرهنگ غالب و مقدسات مذهبی مردم مغایر باشد .

مانند ” لات ، خونریز ، چنگیز و … “

۵ – ۳ – نامهائیکه موجبات اشاعه و ترویج فرهنگ بیگانه گردد .

مانند : ” وانوشکا ، ژاکاردو ، شاهدوست و …. “

۵ – ۴ – نامهائیکه موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن در جامعه قابل پذیرش نباشد .

مانند : ” صد تومانی ، گت آقا ، کنیز ، گدا و … “

۶ – اسامی نامتناسب با جنس .

مانند : ” ماشاءاله برای اناث و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای افراد ذکور”

۷ – حذف کلمات زائد و غیر ضروری در نام اشخاص .

مانند : ” قلی ، غلام ، گرگ ، ذولف و قوچ “

۸ – تصحیح اشتباهات املائی در نام اشخاص که بدلیل عدم آشنائی مامور با لهجه ها و الفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده .

مانند : ” زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا … “

۹ – هم نام بودن فرزند با پدر و یا مادر در یک خانواده .

۱۰ – هم نام بودن برادران و یا خواهران در یک خانواده .

۱۱ – تغییر نامها از صورت عربی به شکل فارسی از قبیل رحمن به رحمان ، اسمعیل به اسماعیل ، اسحق به اسحاق و …

۱۲ – تغییر نام کسانیکه با تأیید مراجع ذیصلاح به دین مبین اسلام مشرف می شوند .

۱۳ – تغییر نام کسانیکه نام آنها اسامی ایام هفته باشد

۱۴ – تغییر نام کسانیکه تغییر جنسیت داده و دادگاه صالحه حکم به تغییر نوع جنس در اسناد سجلی و شناسنامه آنان صادر نموده است .

پیشوند ” عبد ” خاص اسامی و صفات ذات پروردگار است و در سایر موارد متقاضی می تواند تقاضای حذف آنرا بنماید .

هر یک از اشخاص زیر با رعایت موارد نامهای قابل تغییر می توانند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به درخواست تغییر نام اقدام نمایند .

۱ – اشخاص ۱۸ سال به بالا .

۲ – افراد کمتر از ۱۸ سال که دارای حکم رشد باشند .

۳- پدر یا جد پدری با ارائه شناسنامه خود جهت فرزندان کمتر از ۱۸ سال.

۴- سرپرست قانونی ( قیم ، امین ، وصی ) برای افراد صغیر و محجور با ارائه مدارک مستند که سمت او احراز شده باشد.

مدارک مورد نیاز: 

۱ – ارائه اصل شناسنامه و دو برگ تصویر آن.

۲ – تکمیل فرم درخواست تغییر نام. (فرم شماره ۵)

۳ – پرداخت هزینه  متعلقه طبق تعرفه جاری.

نحوه مراجعه:
۱ – برای تغییر نام کلیه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگی دریافت مدارک یاد شده را در ساعات و ایام اداری دارند.
ضمنا” تنظیم و تسلیم درخواست تغییر نام در غیر از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در این گونه موارد پس از پذیرش درخواست و ارسال آن به اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه ) و طرح در هیات حل اختلاف (فرم شماره ۶)  اقدام لازم معمول و نتیجه جهت اطلاع متقاضی به اداره ارسال کننده اعلام خواهد شد.
۲ – نظر به اینکه درخواست تغییر نام می بایست در هیات حل اختلاف اداره ذیربط (محل صدور شناسنامه ) مطرح و نسبت به آن با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اتخاذ تصمیم گردد . فلذا موافقت با تغییر نام مورد درخواست موکول به رای صادره از سوی هیات حل اختلاف خواهد بود .
۳ – پس از وصول رای هیات حل اختلاف بشرح ذیل اقدام خواهد شد.
الف : در صورتی که رای صادره بر له ( موافق ) خواسته درخواست کننده صادر شده باشد پس از رؤیت متقاضی و تقاضای اجراء نسبت به تعویض شناسنامه با نام جدید اقدام خواهد شد.
ب : چنانچه رای صادره بر علیه ( مخالف ) خواسته درخواست کننده صادر شده باشد متقاضی پس از رؤیت آن در صورت تمایل می تواند باستناد ماده ۴ قانون ثبت احوال ظرف مهلت مقرر ( ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ ) نسبت به تصمیم متخذه به دادگاه محل اقامت خود مراجعه و اعتراض نماید.