راهنمای ثبت اختراع:
برای ثبت اختراع به کجا مراجعه کنیم؟
برای ثبت اختراع باید به سایت اداره کل مالکیت صنعتی (www.ssaa.ir) مراجعه و جهت تحویل مدارک در انتهای پروسه ثبت و همچنین جهت انجام برخی از امور اداری در طول انجام مراحل ثبت باید به اداره ثبت اختراعات واقع در تهران، خیابان قائم مقام فراهانی، نرسیده به تقاطع خیابان بهشتی مراجعه شود .
آیا به جز تهران ثبت اختراع در جای دیگری صورت می‌گیرد؟
خیر، در حال حاضر ثبت اختراع فقط در تهران و در اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی انجام می‌گیرد که در مراحل ابتدائی شامل ثبت اظهارنامه و تسلیم مدارک لازم و متون اختراعی می توان پروسه ثبت را بطور آن لاین (اینترنتی) انجام داد و با دریافت کد و رمز مربوطه جریان ثبت را پیگیری نمود ولی در برخی از مراحل (صدور ابلاغیه جهت مراجعه حضوری) و همچنین اخذ و تایید برخی از نامه ها و در صورت نهائی شدن ثبت جهت تشکیل پرونده و ارائه اصل و کپی مدارک برای صدور سند اختراع باید حضورا” به اداره ثبت اختراعات مراجعه گردد.
برای ثبت اختراع چه مدارکی لازم است؟
برای ثبت اختراع باید مدارک زیر تکمیل و به طور آن لاین به اداره ثبت اختراع که زیرمجموعه اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی است تحویل گردد:
اظهارنامه ثبت اختراع :
اظهارنامـه اینترنتی ثبت اختراع شامل فرمهائی است که متقاضی ثبت اختراع یا نماینده قانونی وی مبادرت به تکمیل آن در سایت مربوطه و در قسمت ثبت اظهارنامه مینماید. مشخصات مالک اختراع، نماینده قانونی، دریافت کننده ابلاغها، مخترع و همچنین مشخصات اختراع، ادعای حق تقدم و مشخصات فیش بانکی باید بصورت مرحله به مرحله در فرمهای اظهارنامه قید شود و سپس کلیه مدارک شناسائی و هویتی مربوط به مالک اختراع، وکیل قانونی و مخترع و برگه وکالتنامه و فیش بانکی به همراه متون اختراعی (شامل: توصیف، ادعا و نقشه) به اظهارنامه اینترنتی پیوست گردد.
توصیف مشروح اختراع:
اختراع مورد ادعای مختـرع بـاید به طور کـامل شرح داده شود. در شرح اختراع باید تمام جنبه‌های ادعایی اختراع به طور واضح بیان گردد .
نقشه‌های اختراع :
این مورد به نوع اختراع ادعا شده بستگی دارد، لذا می تواند نقشه، نمودار و یا فرمولهای مربوطه را شامل گردد.
ادعا:
اینکه اختراع با ارائه راه‌حل عملی چه مشکلی را حـل مـی‌کنـد و چه مزایایـی دارد و اطلاعاتـی کـه میزان حمایت ناشی از حق ثبت را مشخص نماید .
آیا برای ثبت اختراع حتماً باید خود مخترع اقدام نماید؟
خیر، ثبت اختراع می‌تواند از سوی وکیل مخترع تقاضا شود. در این صورت باید وکالتنامه قانونی به اظهارنامه پیوست گردد و اصل آن در خاتمه پروسه ثبت و در مرحله تشکیل پرونده به اداره تسلیم گردد.
سیستم ثبت اختراع در کشور ما چگونه است؟
در گذشته سیستم ثبت اختراع در کشور ما، سیستم اعلامی بوده.که بر اساس این سیستم، ثبت اختراع طبق ادعای مخترع صورت می‌گرفت. یعنی ادعای مخترع مقرون به صحت تلقی شده و به شرط عدم سابقه ثبت، ادعای مخترع (با رعایت اینکه اختراع در حیطه حمایت ثبت قرار دارد یا خیر) به ثبت می‌رسید .البته در سال ۸۹ به همت ریاست اداره مالکیت صنعتی و همچنین ریاست اداره ثبت اختراعات سیستم ماهوی جایگزین سیستم اعلامی گردیده است. لازم بذکر است اخیرا” در جهت تحقق این امر اداره ثبت اختراعات مبادرت به اخذ تاییدیه علمی یا همان استعلام از مراجع علمی ذیصلاح نموده است که این امر با صدور نامه درخواست استعلام توسط اداره ثبت اختراعات به مرجع علمی مربوطه و صلاحیت دار انجام می گیرد.
اعتبار ورقه (سند) اختراع چند سال است؟
در ایران مدت اعتبار ورقه ثبت اختراع به تقاضای مخترع نهایتاً ۲۰ سال خواهد بود که باید صراحتاً در ورقه ثبت اختراع قید شود . در حال حاضر درخواست مدت اعتبار ۲۰ ساله متداول می باشد که به صورت سالیانه از شروع سال اول هزینه های آن پرداخت و تمدید می گردد.
در صورت قبول یا رد اختراع چه اقداماتی انجام می‌گیرد؟
در صورت قبول اختراع مراتب ثبت اختراع به صورت آگهی تهیه شده و جهت درج در روزنامه رسمی کشور تحویل متقاضی یا وکیل او می‌گردد. پس از درج در روزنامه رسمی یک نسخه از روزنامه به اداره مالکیت صنعتی ارائه و گواهینامه ثبت اختراع به وسیله اداره مزبور کامل شده و یک نسخه از توصیف، ادعا و نقشه اختراع ضمیمه و قیطان‌‌کشی شده با امضاء مدیر کل و ممهور به مهر اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تسلیم متقاضی یا وکیل قانونی او می‌شود .
در صورت رد اختراع، ( اخطار اداری) به متقاضی یا وکیل قانونی او ابلاغ می‌گردد. در این صورت متقاضی یا وکیل قانونی او می‌تواند ظرف ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ رد اظهارنامه نسبت به تقدیم دادخواست و شکایت از تصمیم اداره کل مالکیت صنعتی به مراجع ذیصلاح قضایی مستقر در تهران اقدام نماید. چنانچه در مدت ۱۰ روز از تاریخ ابلاغ تصمیم اداره مالکیت صنعتی نسبت به تقدیم دادخواست اقدام نشود، دیگر ادعا در مراجع ذیصلاح قضایی مسموع نخواهد بود .
ارزیابی و تأیید علمی اختراع چیست و مرجع قانونی آن کجاست؟
منظور از ارزیابی و تأیید علمی اختراع جست‌وجو و بررسی علمی سند اختراع به وسیله متخصصان مربوطه با استفاده از تجارب علمی، مشاوره‌ها و بانک‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی است و طبق قانون این ارزیابی توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و از طریق مراکز علمی و تحقیقاتی کشور صورت می‌گیرد .
آیا ارزیابی و تأیید علمی اختراع اجباری است؟
بله، اجباری است. تقاضا برای ارزیابی و تأیید علمی اختراع هم می‌تواند از طریق شخص متقاضی و هم از طریق اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی صورت گیرد که در هر صورت باید نامه درخواست استعلام توسط اداره ثبت اختراع برای مرجعی که از نظر این اداره صلاحیت لازم را دارد صادر گردد.
آیا ارزیابی و تأیید علمی اختراع هزینه‌ای در بر دارد؟
البته سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران و همچنین مراجع علمی و دانشگاههای ذیصلاح جهت بررسی مذکور مبالغی را شارژ می نمایند.
آیا برای ارزیابی و تأیید اختراع شرایط خاصی وجود دارد؟
برای پذیرش تقاضای ارزیابی و تأیید علمی اختراع شرایط زیر ضروری است :
الف) ثبت اولیه اختراع در مراجع حقوقی (اداره کل ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی) و ارائه ورقه ثبت؛
ب) ارائه تقاضای ارزیابی و تأیید علمی اختراع، همراه با مدارک کامل و مستند اختراع ثبت شده؛
ج ) ارزیابی و تأیید علمی اختراع بیش از ۲ بار انجام نخواهد گرفت؛ بدین معنی که در صورت رد اعتبار علمی اختراع متقاضی، تنها یک بار دیگر ارزیابی علمی آن از سوی مرجع دیگری غیر از مرجع بررسی کننده اولیه، امکان‌پذیر است .
برای درخواست ارزیابی و تأیید علمی اختراع به کجا باید مراجعه کرد؟
برای درخواست ارزیابی و تأیید علمی اختراع لازم است که به اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری واقع در تهران، خیابان انقلاب، میدان فردوسی، خیابان فرصت جنوبی، شماره ۷۱، طبقه پنجم مراجعه شود. علاوه بر اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری، برای ارزیابی و تأیید علمی اختراع می‌توان به مراجع منطقهای زیر نیز مراجعه کرد .
تهران بزرگ: سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران، دانشگاه تهران (واحدهای (IP ؛
مرجع منطقهای مرکزی کشور: اصفهان، دانشگاه صنعتی اصفهان واحد (IP) ؛
مرجع منطقهای جنوب کشور: شیراز، دانشگاه شیراز (واحد (IP ؛
مرجع منطقهای شرق کشور: مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد (واحدIP ) ؛
مرجع منطقهای شمال‌غربی کشور: تبریز، دانشگاه تبریز (واحدIP).
برای درخواست حمایت از تکمیل اختراع و تجاری‌سازی اختراع به کجا می‌توان مراجعه کرد؟
برای درخواست حمایت از تکمیل اختراع می‌توان مستقیماً به مراکز رشد و برای تجاری‌سازی اختراع مستقیماً به پارک‌های فناوری مراجعه کرد. علاوه بر موارد فوق، کلیه مراجع منطقهای و اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری آماده راهنمایی و معرفی متقاضیان به مراکز رشد و پارک‌های فناوری و دیگر نهادها و سازمان‌های حمایت‌کننده از نوآوران، هستند. نشانی، تلفن و نمابر کلیه مراکز رشد و پارک‌های فناوری را می‌توان از اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری دریافت کرد .
آیا برای ثبت اختراع در خارج از کشور حمایت مالی صورت می‌گیرد؟
بله، مخترعانی که اختراعات آنها واجد شرایط زیر باشند، می‌توانند از حمایت مالی ثبت در خارج از کشور به میزان ۵۰ درصد کل هزینه برخوردار شوند( تا پایان سال ۸۹) .
الف) اختراع آنها در داخل کشور (اداره کل مالکیت صنعتی) به ثبت رسیده باشد .
ب ) ارزیابی و تأیید علمی از وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از طریق اداره کل امور نوآوران و ارزشیابی فناوری و یا مراجع منطقهای دریافت کرده باشند .
ج) وکیل قانونی خود را انتخاب و معرفی کرده باشند .
د) برای اختراع خود طرح کسب و کار (Business plan) تهیه کرده باشند .
ه) فرمهای مربوط به WPIS را تکمیل کرده باشد .
ی) مجوز حمایت مالی را از کمیته تخصصی ثبت اختراعات در خارج کسب کرده باشند .
توضیح: این راهنما بر گرفته از بخش پرسش‌های متداول از سایت معاونت فناوری وزارت علوم و تحقیقات و فناوری به آدرس www.techno.msrt.ir/FAQ.asp می باشد .
